ARI BALI NERDEN YAPAR?

Giresun Espiyeden Hasan ÇINARIK soruyor balı arılar nereden yapar? Hasan beyin arkadaşı balın otlardan yapıldığını ve çiçekten bal yapılamayacağını iddia etmesi üzerine bu sorunun doğduğunu da ekliyor.

Öncelikle kısmen verilen bilgi doğru fakat eksik. Bitkiler tabiatta nektar salgılayan canlılardır. Arılarda bu nektarı kovana getirip çeşitli kimyasal işlemlerden geçirip enzimsel bir takım değişiklikten sonra bal halini getirecektir.

Bal malzemesi olarakta bitkilerde bulunan nektaryum adı verilen organlardan nektarı alır ve kullanırlar. Tabiat bitkilere bu özelliği verirken farklı bitkilerede farklı bir takım özellikler kazandırmıştır. Bitkilerde bulunan bu nektaryum adı verilen yapılar bitkinin farklı bölgelerinde diğer bir değişle organlarında bulunabilmektedir. Mesela gövdesinde , yaprağında , çiçeğinde ve bu organlarında farklı bölgelerinde yer alabilmektedir. Bir bitkinin çiçeğinde nektaryum olmayabildiği gibi bu bitkinin çiçeğine konan arı polen alabilmekte ve yaprağındaki nektaryumdanda nektar toplayabilmektedir. Değişik bir örnek olarak bol nektar salgılayan akasya ağacının çiçeği ile çam balının oluşumu için çam pamuklu koşnili adı verilen tırtılların çam yapraklarını yedikten sonra çıkardıkları tatlı sıvıların toplanıp bal haline getirilmesi verilebilir.

Bir diğer önemli unsur ise bitkilerin genelde tabiattaki otların kurumaya başaladıkaları sırada nekar oluşturduklarıdır. Bundan doğal birşey yoktur. Çünkü bitkiler olgunluk devresini geçmek üzere iken yapısında bulunan tüm suyu uçurmakta ve yapısındaki tatlı sıvı en koyu kıvamlı hale ve bol hale gelmiş bulunmaktadır . Sonuç olarak arılar bol ve yoğun kıvamlı olan bu nektarı en kolay ve rahat şekilde bu sıra elde edebilmektedirler.

Arı balı nektar kaynaklarından elde ederek yapmaktadır.

Burada önemli bir konuyuda eklemek istiyorum. Bazı yörelerde balsıra adı verilen bir bal türü vardır. Özellikle geç ilkbaharda bal dönemlerinden sonra yada önce gece ile gündüz sıcaklık farkından kaynaklanan sebeplerden ötürü bitkilerin dış yüzünde parlak yapışkan bir yapı görülür. Bu tatlı yapı arılarca toplanarak depo edilir. Bu tatlı maddede yine sanki arıların balı otlardan elde ettiği kanaatini uyandırır.

Sonuç olarak arılar balı nektar kaynaklarından elde ediyorlar. Hatta duyuyoruz şekerlerden bile bal yaptıranlar oluyor. Yani nektar kaynağı ne ise arı onu kullanacaktır.